Rekenkamer Metropool Amsterdam
  • Amsterdam
  • Zaanstad

Meldingen illegale toeristische verhuur en sancties

De Rekenkamer Amsterdam onderzoekt het toezicht en de handhaving van de regels voor vakantieverhuur. Vakantieverhuur is het verhuren van hele woningen door particulieren aan toeristen. Voor dit lopende onderzoek hebben wij de meldingen van vermoedens van illegale toeristische verhuur die de gemeente in 2017 en 2018 heeft ontvangen in kaart gebracht. Vooraf is niet precies bekend of een melding daadwerkelijk betrekking heeft op het overtreden van de regels van vakantieverhuur. Na onderzoek kan het ook blijken te gaan om (bijvoorbeeld) het niet naleven van de regels voor bed & breakfasts of shortstay. De weergegeven meldingen over vermoedens van illegale toeristische verhuur van woningen hebben daarom niet exclusief betrekking op vakantieverhuur, maar kunnen ook betrekking hebben op deze andere vormen van (toeristische) verhuur van woningen.

Daarna zijn wij nagegaan in welke buurten er in deze jaren sancties zijn opgelegd die samenhangen met het illegaal verhuren van woningen aan toeristen. Het gaat hier om sancties die zijn opgelegd na onderzoek van ingediende meldingen en om sancties die zijn opgelegd na onderzoek op eigen initiatief van de gemeente. De sancties hebben niet alleen betrekking op het overtreden van de regels voor vakantieverhuur. Een deel van de opgelegde sancties heeft betrekking op het overtreden van de regels voor andere vormen van verhuur, zoals bed & breakfasts en shortstay.

Enquête 1: Ervaringen van melders

Wij willen graag weten welke ervaringen Amsterdammers hebben met het melden van vermoedens van overtredingen van de regels voor vakantieverhuur. Dat kan door (anoniem) deel te nemen aan onze online enquête. Het invullen van de enquête vraagt ongeveer 5 minuten van uw tijd. Wilt u uw ervaringen als melder met ons delen?

De enquête is inmiddels gesloten en kan niet meer worden ingevuld.

Enquête 2: Ervaringen van verhuurders

Ook zijn wij geïnteresseerd in de ervaringen van verhuurders die hun woning aanbieden voor vakantieverhuur. Welke ervaringen hebben zij met toezicht en handhaving van de regels voor vakantieverhuur? Dat kan u als verhuurder door (anoniem) deel te nemen aan onze online enquête. Het invullen van de enquête vraagt ongeveer 5 minuten van uw tijd. Wilt u uw ervaringen als verhuurder met ons delen?

De enquête is inmiddels gesloten en kan niet meer worden ingevuld.

Meldingen vermoedens illegale toeristische verhuur in 2017 en 2018

De gemeente ontvangt via het Meldpunt Zoeklicht meldingen van Amsterdammers die vermoedens hebben dat een woning niet volgens de regels wordt verhuurd aan toeristen. Deze meldingen worden vervolgens door de gemeente onderzocht om na te gaan of er inderdaad sprake is van overtreding van de regels. Het gaat dan om overtredingen van de regels voor vakantieverhuur. Maar ook kan het dan blijken te gaan om overtredingen van andere regels voor de verhuur van woningen, zoals de regels voor bed & breakfasts of shortstay.

In 2017 waren er 1.772 meldingen geregistreerd en in 2018 ging dit om 1.432 meldingen. In figuur 1 en 2 laten wij zien hoe vaak er per buurt een melding is geregistreerd in 2017 en 2018. In 2017 kwamen de meeste meldingen voor in de Jordaan (169), Nieuwmarkt/Lastage (139) en Oude Pijp (134). In 2018 waren de meeste meldingen geregistreerd in de Jordaan (117), Grachtengordel-West (94) en De Weteringschans (89). In de meeste buurten is er een daling van het aantal meldingen waarneembaar. In de buurt Grachtengordel-West zijn er daarentegen in 2018 meer meldingen gedaan, namelijk 20 meldingen meer dan in 2017.

Figuur 1: Geregistreerde meldingen van vermoedens van illegale toeristische verhuur in 2017 en 2018

Opgelegde sancties naar aanleiding van meldingen en onderzoek uit 2017 en 2018

Als na onderzoek is geconstateerd dat er sprake is van overtreding van de regels, dan legt de gemeente sancties op. Een sanctie kan de vorm hebben van een boete, (spoed)sluiting, een dwangsom of intrekking van de shortstay-vergunning. Meestal wordt zowel een bestraffende sanctie (zoals een boete) als een herstelsanctie (zoals een dwangsom) opgelegd. Ook doet de gemeente op eigen initiatief onderzoek naar de naleving van de regels voor vakantieverhuur. Als bij deze onderzoeken overtredingen worden geconstateerd, volgt ook het opleggen van sancties.

Naar aanleiding van meldingen en eigen onderzoek door de gemeente uit 2017 zijn er bij 248 woningen een of meerdere sancties opgelegd. Voor meldingen en eigen onderzoek uit 2018 is dit bij 146 woningen gebeurd.1 Bij deze aantallen hebben wij overigens geen rekening gehouden met eventuele bezwaren tegen de besluiten waarmee sancties zijn opgelegd. Het aantal sancties dat na bezwaar is gehandhaafd, kan daardoor lager uitvallen.

In figuur 3 en 4 is voor alle Amsterdamse buurten te zien hoe vaak sancties zijn opgelegd naar aanleiding van meldingen of eigen onderzoek in 2017 en 20182. In 2017 zijn er het meest sancties opgelegd in de buurten Jordaan (bij 26 woningen), Grachtengordel-West (23) en Nieuwmarkt/Lastage (23). En in 2018 in de buurten De Weteringsschans (14), Grachtengordel-West (14) en Jordaan (14). In de Nieuwmarkt/Lastage zijn er in 2018 bij 2 woningen sancties opgelegd, dat zijn er 21 minder dan in 2017.

Figuur 2: Opgelegde sancties naar aanleiding van meldingen en onderzoek uit 2017 en 2018

1 Onze telling van het aantal woningen waar sancties zijn opgelegd heeft betrekking op het jaar waarin de melding is gedaan. Er kan enige tijd verstrijken tussen het ontvangen van de melding, het onderzoeken daarvan en het uiteindelijk opleggen van de sanctie(s). Concreet kan een melding die is gedaan in 2017 daardoor in 2018 of later pas daadwerkelijk leiden tot sanctie(s). Deze sanctie(s) hebben wij in onze telling allemaal gerekend tot het jaar waarin de melding is gedaan (2017 in dit voorbeeld). Onze tellingen zijn gebaseerd op een databestand van Wonen dat was bijgewerkt tot 3 april 2019.

2 De gemeente handhaaft in de hele stad. Dit betekent niet dat in gebieden waar geen sancties zijn opgelegd er geen toezicht heeft plaatsgevonden.

Dit is een tussentijdse publicatie in het kader van het lopende onderzoek van de rekenkamer Handhaving vakantieverhuur. Meer informatie over dit onderzoek kunt u hier vinden.